2023-cü il avqustun 7-də Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) keçmiş prokuroru Luis Moreno Okampo ekspert rəyində (“Moreno Okamponun rəyi”) Azərbaycanın Qarabağ iqtisadi rayonunda “soyqırım”ın baş verdiyini bildirib. "Müdafiə olunan qrup üçün ərzaq, neft, dərman və digər zəruri malların blokadaya alınması soyqırımı kimi qiymətləndirilməlidir", - o, X (Twitter) mikrobloqunda yazıb. Okampo Kim Kardaşyana və kinoprodüser Erik İsraelyana müraciət edərək, onları Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaşayan ermənilərə kömək etməyə və səslərini dünya ictimaiyyətinə çatdırmağa çağırıb (mənbə).

Faktyoxla Lab. Okamponun “ekspert rəyi”ni araşdırıb.

Ondan başlayaq ki, bu il iyulun 29-da özünü “Qarabağ ermənilərinin lideri” adlandıran hərbi cinayətkar Arayik Arutyunyan “təcili xahiş”lə Luis Moreno Okampoya müraciət edərək, Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı ekspert rəyi tələb edib. Məlumata görə, Arutyunyan öz sorğusuna “vəziyyətlə bağlı məlumatlar olan sənədlər qovluğu” əlavə edib. İki gün sonra Okampo məktuba cavab verib.

O, “qərəzsiz qiymət verəcəyinə” söz verib. Budur, Okamponun fikrincə, Qarabağ iqtisadi rayonunda yaşayan ermənilərin “fiziki məhv edilməsinin” qarşısını almaq üçün digər məsələlərlə yanaşı, “blokadanı” aradan qaldırmaq və bir neçə həftəlik zəruri malların tədarükünü bərpa etmək lazımdır”. O, məruzəsində “Soyqırımı cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında” Konvensiyaya istinad edib.

O qeyd edir ki, konvensiyaya əsasən, soyqırımı həm də “onun tam və ya qismən fiziki məhvinə hesablanmış hər hansı bir qrup üçün qəsdən belə yaşayış şəraitinin yaradılması” hesab edilir. Eyni zamanda, onun fikrincə, “davam edən soyqırımı dayandırmaq üçün” Rusiya və ABŞ arasında vahid mövqeyə nail olmaq lazımdır.

Deməli, sadə dillə desək, Okampo Arayik Arutyunyanın “sənəd qovluğuna” əsaslanaraq belə qənaətə gəlib ki, Qarabağ iqtisadi rayonunda yaşayan ermənilər aclıq təhlükəsi ilə üz-üzədir və onlar “bir neçə həftə ərzində məhv olacaqlar”. Yəni aclıqdan öləcəklər.

Okampo Qarabağ ermənilərinə istinad edərək bildirir ki, “aclıq” müəyyən etnik qrupa qarşı “soyqırımı”nın həyata keçirilməsidir. Və eyni zamanda aşağıdakı mühüm aspektləri tamamilə gözardı edir.

Birincisi, “aclıqdan tükənmək” və ya “aclıqdan ölüm” termini ilə nə nəzərdə tutulur?

İkincisi, Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi zonada aclığın olması faktı sübuta yetirilibmi?

Üçüncüsü, bilavasitə “aclıqdan tükənmə” səbəbindən kütləvi insan tələfatı varmı? Bu, Laçın yolunda nəzarət məntəqəsinin quraşdırılması ilə əlaqədar ərzaq məhsullarının əldə edilməsinin mümkünsüzlüyü ilə birbaşa bağlıdır? Alternativ yolla qida çatdırılması variantları varmı?

Bu o deməkdirmi ki, Rusiya sülhməramlıları regionda olduqları üçün “aclıq soyqırımı”na şərikdirlər? Yeməkdən könüllü imtina soyqırımı kimi qiymətləndirilə bilərmi?

Okampo nədənsə cavab hökmünün verilməsi üçün zəruri olan bu suallara məhəl qoymayıb.

Okampo ermənilərə boş ümidlər verib

Azərbaycan Milli Məclisinin müxalif deputatı Erkin Qədirli Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin keçmiş prokuroru Luis M. Okamponun gəldiyi qənaəti belə şərh edib: “Mən Luis Okamponun gəldiyi nəticəni oxudum. Ermənilərin sifarişi ilə yazılsa da, ermənilərlə yaxşı oynadı”.

 O, qeyd edir ki, Okampo Argentinada hərbi xuntanın cinayətlərinin araşdırılması və mühakimə olunması ilə şöhrət qazanmış təcrübəli prokurordur. Daha sonra o, doqquz il (2003-2012) Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin birinci prokuroru vəzifəsində çalışıb.

“İnanıram ki, o, Qarabağda baş verənlərin soyqırımı olmadığını yaxşı bilir və bu barədə ermənilərə əvvəlcədən məlumat verə bilərdi. Lakin o, sifarişi qəbul edib, görüntü xatirinə nəticə çıxarıb. Mən bir hüquqşünas kimi bunu aydın görürəm”.

Deputat cavabında rəyin “görüntü xatirinə” yazıldığını göstərən əlamətləri də sadalayıb:

- İndi Qarabağda baş verənləri 1915-ci il hadisələri, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Leninqradın blokadası, Kambocada qırmızı kxmerlərin törətdiyi qırğınlar, Srebrenitsa soyqırımı ilə müqayisə edərək emosional şantaja yol verib.

- Beynəlxalq Məhkəmənin müvəqqəti tədbirlərlə bağlı qərarları yanlış şərh edilib.

- Laçın yolu tezliklə açılmasa, Qarabağdakı ermənilərin bir neçə həftəyə öləcəyi iddia olunur.

- ABŞ və Aİ istəsələr, bu problemi tezliklə həll edə bilərlər.

- Azərbaycan Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin üzvü deyil və onun yurisdiksiyasını tanımır. Yalnız bir yol qalıb - BMT Təhlükəsizlik Şurası özü bu işi Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə verməlidir.

Qədirli deyir ki, Okampo öz “görünüş xətrinə” şərhi ilə ermənilərə boş ümid verib:

“Okampo bütün bunları hesabatında yazdı. O, bunun həyata keçirilə bilməyəcəyini çox gözəl başa düşür. Sadəcə olaraq, özünü, doğrulması çətin olan ümidlərdən qopara bilməyən ermənilərə daha bir boş ümid verdi. Ermənilərə gəlincə, hər şey onların burnundan gələcək, çünki onlar hələ də düz yolla getmək istəmirlər. Bu dəfə də belə oldu”.

Deputatın sözlərinə görə, hesabatın mətni o qədər ehtiyatsız yazılıb ki, bu, təkcə müəllifin səhlənkarlığından yox, həm də qərəzliliyindən xəbər verir.

“Məsələn, o yazır ki, Rusiyada 1917-ci il inqilabından sonra Ermənistan və Azərbaycan müstəqillik əldə ediblər. Sonra əlavə etdi ki, Azərbaycan öz tarixində ilk dəfə müstəqil oldu. Bununla da o, Ermənistanın tarixi iddialarını əsaslandırır, sanki ermənilərin burada əvvəllər müstəqil dövlət olmasına eyham vurur. O, Rusiya imperiyası və SSRİ-nin dağılmasından sonra Ermənistanla Azərbaycan arasında müharibələrin olduğunu da yazır, lakin bu müharibələri kimin başlatdığını yazmır. Bununla da o, Ermənistanın məsuliyyəti məsələsinə toxunmamağa çalışır”, - Qədirli yazır.

Daha sonra qeyd edir ki, müəllif “nəinki Qarabağ ermənilərinə qarşı soyqırımı cinayəti uydurmuşdur, həm də bu cinayətdə təqsirkar hesab etdiyi konkret şəxslərin adlarını yazmışdır” və bu hissəni “nəticənin ən alçaq hissəsi” adlandırır : “Peşəkar prokuror üçün sübutların toplanması və qiymətləndirilməsi prosedurundan keçmədən, konkret şəxsləri cinayət məsuliyyətinə cəlb etməsi ayıbdır.

“Azərbaycanın Qarabağda ermənilərə qarşı soyqırımı törətdiyini əsaslandırmaq üçün yazır ki, oradakı ermənilər bir etnik qrup kimi hədəfə alınıb. Bəs görəsən təəccüblənmir ki, niyə Qarabağda ermənilərdən başqa heç bir etnik qrup qalmayıb? Bəyəm bunu da Azərbaycan edib?”

“Hətta Qarabağdan qovulmuş azərbaycanlılar ora qayıtsalar belə, Azərbaycanın Laçın yolu ilə bağlı davranışı dəyişməzdi. Azərbaycanın nəzarəti olmadan ərazimizdən Ermənistandan və digər ölkələrdən insanların, malların və ya nəqliyyat vasitələrinin keçirilməsinə icazə verilmir. Bu, Azərbaycanın yanaşmasının etnik ayrı-seçkiliyə deyil, ərazi suverenliyi hüququna əsaslandığını göstərir”, - Qədirli vurğulayıb.

Moreno Okamponun "hesabat”ında əsas qüsurlar

 “Templ Qarden Çambers” Hüquq Bürosunun müşaviri və beynəlxalq hüquq eksperti Rodni Diksonun Luis Moreno Okamponun rəyi ilə bağlı məqaləsində deyilir ki, “Moreno Okamponun irəli sürülən iddialar açıq-aşkar əsassızdır və tamamilə etibarsızdır:

“ Xüsusilə mürəkkəb və həssas şəraitdə bu xarakterli hesabatlar üçün tələb olunan qərəzsiz və ciddi ekspert rəyindən məhrumdur. Hazırda Qarabağda soyqırımı törədildiyini iddia etməyə heç bir əsas yoxdur. Bu, əsassız və son dərəcə təhlükəli bir iddiadır ki, heç bir iştirakçı tərəf, nə də bütövlükdə beynəlxalq ictimaiyyət ciddi qəbul etməməlidir”.

Rodni Dikson Moreno Okamponun "hesbatında" əsas qüsurları vurğulayır. Onlardan bəzilərini təqdim edirik:

- Moreno Okamponun gəldiyi qənaət müstəqil və qərəzsiz ekspertin iş üsulu deyil. Daha doğrusu, hüquqi və faktiki məsələlərin siyasiləşdirilməsinə və siyasi məqsədlər üçün istifadəsinə xidmət edir ki, bu da təəssüf doğurur.

-Moreno Okamponun gəldiyi nəticə təəccüblü dərəcədə əsassızdır. “Soyqırımı”nın əsas elementlərini təsdiqləyən heç bir dəlil yoxdur. Rəydə “soyqırımı” anlayışının ifadə edilməsi diqqəti cəlb edir, lakin bu, heç bir dəlil-sübut bazasının olmaması fonunda işə aydınlıq gətirmir.

- Beynəlxalq hüquq baxımından yüksək həddi olan soyqırımın müəyyənedici elementini, bir qrupu bütövlükdə və ya qismən fiziki məhv etmək üçün xüsusi niyyəti dəstəkləmək üçün heç bir sübut yoxdur. Nəticədəki istinadlar bu təməl prinsipinin  tələbinə cavab vermir. Ekspertin heç bir sübut olmadan kimlərisə soyqırımında ittiham etməsi məsuliyyətsizlikdir.

- “Hesabat” istinad etdiyi “faktlara” görə açıq şəkildə seçmədir. Məsələn, o, Azərbaycanın Qarabağda yaşayan etnik erməniləri təmin etmək üçün alternativ marşrut (Ağdam-Xankəndi marşrutu) təklifinə toxunmur, baxmayaraq ki, bu, həmin sakinlərin “fiziki məhv edilməsi üçün nəzərdə tutulmuş yaşayış şəraitinin” Azərbaycan tərəfindən qəsdən həyata keçirilib-keçirilməməsi ilə birbaşa əlaqəlidir.

Rəyin nəticələrinə zidd olan müvafiq faktiki hallar nəzərə alınmır. Beləliklə, nəticə balanslaşdırılmış və hərtərəfli ekspert hesabatı olmaqdan uzaqdır.

- Moreno Okamponun gəldiyi nəticə natamam və qeyri-dəqiqdir. Buna görə də onun diqqətlə öyrənilməsi vacibdir. İmkan verilməməlidir ki, bu “hesabat” sülh danışıqları aparan Ermənistan və Azərbaycanın hökumətləri arasında əsassız təpki yaratsın. Əksinə, belə hesabat beynəlxalq ictimaiyyəti beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq davamlı sülhü təşviq etmək üçün səylərini ikiqat artırmağa təşviq etməlidir.

- Ən vacibi, ekspertin beynəlxalq normalar baxımından “soyqırımı”ndan söhbət gedə bilməyəcəyini inandırıcı şəkildə sübut etdiyi tezisdir. “Soyqırımı” anlayışı iki tərkib elementin mövcudluğunu nəzərdə tutur: “fiziki” ( konkret hərəkətlər etmək) və “zehni” (bir qrup insanı məhv etmək niyyəti). Okamponun hesabatında istinad etdiyi Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarlarında bu elementlərin hər ikisi yoxdur. "Soyqırımı ittihamı əsassızdır", - deyə Dikson yekunlaşdırıb.

Diksonun qeyd etdiyi digər mühüm vurğu “hesabatdakı “faktlarla” bağlı ayrı- seçkilikdir”. Okampo Qarabağa humanitar yüklərin daşınmasının əsas - Laçın yolunun bağlanması ilə bağlı uydurma “soyqırımı”ndan danışır. Amma eyni zamanda, keçmiş prokuror Azərbaycan ərazisindən keçən Ağdam-Xankəndi istiqamətində humanitar yüklərin daşınması üçün başqa bir yolun olmasını qəsdən dilə gətirmir.

 Qeyd edək ki, Rodni Dikson Əfqanıstan, Keniya, Britaniya, Gürcüstan, Misir, Suriya, Sudan, Ruanda, Yuqoslaviyada iş  aparmaq təcrübəsi olan beynəlxalq hüquq sahəsində fəal ekspertdir. Diksonun fikri xüsusi maraq doğurur, çünki o, iddia edilən soyqırımı ittihamları üzrə ixtisaslaşmışdır.

Yeri gəlmişkən, Diksonun məsələ ilə bağlı tam şərhi tezliklə dərc olunacaq.

Qarabağda aclıq iddiaları həqiqətə uyğun deyil və asanlıqla təkzib olunur

Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyevin Qarabağ ermənilərinin “soyqırımı” təhlükəsini elan edən Okamponun gəldiyi qənaətlə bağlı şərhində deyilir:

- Okamponun hesabatı qərəzlidir və real vəziyyəti təhrif edir, ciddi faktiki və hüquqi səhvləri ehtiva edir. Okampo Qarabağı “mübahisəli ərazi” kimi qələmə verərək Beynəlxalq Məhkəmənin qərarlarını bilərəkdən təhrif edir, Ermənistan isə Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıyıb.

- Okampo Ermənistanın 30 ildir davam edən hərbi təcavüzü və Azərbaycan ərazilərinin işğalı ilə bağlı susur. Bundan əlavə, o, işğalçı kimi Ermənistanın məsuliyyətinə göz yumur və etnik təmizləməyə məruz qalmış bir milyon azərbaycanlının acınacaqlı vəziyyəti barədə danışmır.

- Sərhəd-keçid məntəqəsinin yaradılması Azərbaycanın suveren hüququdur ki, Ermənistandan qaçaqmalçılıq və hərbi texnika və canlı qüvvə göndərilməsinin qarşısı alınsın.

 - Azərbaycan vətəndaş reinteqrasiyası prosesi çərçivəsində Laçın yolu ilə yanaşı, bütün nəqliyyat növləri üçün Ağdam-Xankəndi yolundan istifadə etməyi təklif edib. Bu təklif beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən dəstəklənib.

- Azərbaycan Qarabağ iqtisadi rayonunda yaşayan erməni nümayəndələrini də dialoqa dəvət edib, amma görünür, onlar qanunsuz marionet rejimin girovluğundadırlar

- Separatçılar dinc siyasi gündəmi dəstəkləmək əvəzinə, siyasi manipulyasiya, “humanitar böhranlar” imitasiyası, dezinformasiya və sülh təşəbbüslərini alt-üst etmək yolunu seçiblər. Qarabağda aclıqla bağlı deyilənlər həqiqətə uyğun deyil və sosial şəbəkələrdə və mediada erməni istifadəçilərin yüzlərlə foto və video faktları ilə asanlıqla təkzib olunur.

Hikmət Hacıyev xarici mətbuatda yayılan xəbərlərə istinad edərək onu da qeyd edib ki, Okampo Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsində baş prokuror işləyərkən dünyanın ən məşhur “vergi cənnətində” bir neçə şirkəti idarə edib. Bundan əvvəl isə o, İrəvanda Xocalı soyqırımının iştirakçısı, Ermənistanın keçmiş prezidenti Serj Sarkisyanla görüşüb.

Luis Moreno Okampo kimdir?

 Azərbaycan əleyhinə qərəzli hesabatın müəllifi, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) keçmiş baş prokuroru, hüquqşünas Luis Moreno Okampo dəfələrlə qalmaqalların mərkəzində olub və manipulyasiyada və hüquq normalarının pozulmasında şübhəli bilinib. O, əsas işindən əlavə, ofşor maliyyə fəaliyyəti ilə də məşğul olub, həmçinin Müəmmar Qəddafi rejimi ilə yaxın əlaqələri olan liviyalı iş adamına məsləhət verməkdə şübhəli bilinib.

“Financial Times”ın Fransanın “Mediapart” araşdırma saytına istinadən verdiyi məlumata görə, məhkəməsiz qətllərdə və digər insan haqları pozuntularında ittiham olunan liviyalı iş adamı Hassan Tatanaki ilə Luis Moreno Okamponun münasibəti 40 min sənədin sızmasından sonra üzə çıxıb.

“Sənədlərə görə, Moreno Okampoya üç il ərzində ildə 1 milyon dollar, üstəgəl, gündə 5000 dollar ödənməli idi. Müqaviləyə üç aydan sonra xitam verildiyi bildirilir. Amma bu müddətdə keçmiş prokuror 750 min dollar qazana bilib.

Luis Moreno Okamponun ofşor maliyyə fəaliyyətlərində şübhəli məqamlar var.

“O, planetin ən böyük cinayətkarlarını təqib etdiyi bir vaxtda dünyanın ən keçilməz “vergi cənnətlərindən” ikisində qeydiyyatdan keçmiş ofşor şirkətlərə sahib idi. Onun ofşordakı maliyyə fəaliyyəti ilə bağlı suallara cavab olaraq, keçmiş prokuror Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsində maaşının yetərli olmadığını bildirib”,  - “Mediapart”-ın əldə etdiyi və Avropa İstintaq Əməkdaşlıq Təşkilatı (EIC) tərəfindən təhlil edilən sənədlərdə deyilir.  

15 avqust 2012-ci ildə, Okampo Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin baş prokuroru vəzifəsini tərk etdikdən cəmi iki ay sonra onun Haaqadakı bank hesabına 50.000 dollar köçürülüb. İsveçrə hesabı vasitəsilə alınan pul Panamada qeydiyyatda olan “Tain Bay” korporasiyası tərəfindən göndərilib. Sonrakı aylarda pullar daxil olmağa davam edib. Ən azı 120.000 dollar eyni qeyri-şəffaf marşrutla gedib: Panama-İsveçrə-Hollandiya.

“Tain Bay” vəkilin yeganə “qabıq şirkəti” deyil. “Məhkəmə sirləri” araşdırması göstərir ki, M.Okampo həm də Britaniyanın Virciniya adalarında bir şirkətlə əlaqəli olub. O, “Yemana Trading” adlanırdı və “Mossack Fonseca” hüquq firması tərəfindən Panamadan idarə olunurdu.

Keçmiş prokuror ofşor fəaliyyətini keçmişdə argentinalı hüquqşünas kimi nüfuz qazanması ilə əlaqələndirməyə cəhd edib.

“Lakin “Məhkəmə sirləri” istintaqının bir hissəsi kimi əldə edilən sənədlər onu göstərir ki, o, BCM-də prokuror kimi çalışarkən də biznesini vergi cənnətlərində aparmağa davam edib və hətta adının hallanmasından ehtiyat edib”, - hesabatda vurğulanır.

Faktlar göstərir ki, məhkəmədə olduğu 9 il ərzində o, uğurdan çox mübahisə ilə yadda qalıb.

Okampanın adına MDB-də də qalmaqallarda və məhkəmə çəkişmələrində rast gəlinib. Məsələn, o, “Centros Commerciales Antei” vasitəsilə çirkli pulların yuyulmasında ittiham olunan Vladislav Reznikin müdafiəçisi olub. Nə qədər ki, Reznik və həyat yoldaşı firmaya sahib idilər, Okampo da mənşəyi məlum olmayan vəsaitlərlə kapital toplayırdı.

Beləliklə, sonda belə nəticə çıxır:

 -Hərbi cinayətkar Arayik Aratyunyanın əmri ilə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin keçmiş prokuroru Luis Moreno Okampo “2023-cü ildə erməni soyqırımı” başlıqlı hesabat dərc edir. Hesabat maraqlı sifarişçi - erməni tərəfi vasitəsilə vəkil Luis Okampoya təqdim edilmiş saxta faktlar üzərində qurulub.

– İyulun 29-da Arutyunyan Qarabağdakı vəziyyəti şərh etmək istəyi ilə Okampoya müraciət edib. Bundan 9 gün sonra sabiq prokuror “hesabatı” separatçıların “sərəncamına” verib. Bu vəkilin təkbaşına belə bir şey yaza bilməyəcəyi ilə bağlı əsaslı şübhələr var. Bu, bilavasitə Qarabağ münaqişəsi mövzusunda ixtisas tələb edir ki, bu da onda yoxdur. Üstəlik, onun məruzəsi çox açıq şəkildə erməni tezisləri ilə doludur.

- Okampo  2012-ci ildə BCM prokuroru postunu tərk edib və o vaxtdan dünya mediası onun adını yalnız korrupsiya qalmaqalları və cinayətkarların maraqlarını müdafiə kontekstində hallandırır. Buna baxmayaraq, cəmi doqquz gün ərzində hazırlanan “ekspert rəyi” mətbuatın diqqətini cəlb etdi – “The Washington Post”, CNN, “Forbes”, “ABC News”, “Associated Press” və bir sıra digər nəşrlər bu barədə yazıblar.

- Media qeyd edir ki, Okamponun prokurorluq etdiyi doqquz il ərzində sona çatan yeganə iş - Konqoda hərbiləşdirilmiş qrupun lideri Tomas Lubanqaya qarşı iş - soyqırımından başqa hər şeylə əlaqəli idi. Maraqlıdır ki, doqquz ildə bir işi kədərlə bağlayan BCM-nin keçmiş baş prokuroru Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı cəmi 9 gündə “hesabat” hazırlaya bildi.

- Hesabatın yazılmasına səbəb Okamponun Ermənistanla və əlləri minlərlə azərbaycanlının qanına bulaşmış Qarabağ cinayətkarları ilə kifayət qədər uzunmüddətli və yaxın münasibətinin olmasıdır. Hələ 2010-cu ildə BMC-nin prokuroru kimi o, 37-ci Beynəlxalq İnsan Hüquqları Federasiyasının Forumunda iştirak etmək üçün Ermənistana səfər edib. Həmin vaxt Ermənistanın prezidenti olan Xocalı cəlladı Serj Sarkisyanla görüşüb. Görünür, görüş onda çox güclü təəssürat yaradıb, yəqin ki, erməni lobbisinin maliyyə motivasiyası da onu dəstəkləyib.

- Bu yaxınlarda Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Ceyhun Bayramov Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsinin Azərbaycan nümayəndəliyinin rəhbəri Draqana Kojiçlə görüşdə demişdi ki, Bakı Ağdam-Xankəndi yolundan istifadə etməklə Qarabağ iqtisadi rayonunun erməni əhalisini təmin edə bilər. Amma Ermənistan hakimiyyəti və Xankəndidə yaşayan erməni əhalinin qondarma “liderləri” Azərbaycanın təklif etdiyi Ağdam-Xankəndi yolu ilə yüklərin daşınmasına qarşı çıxırlar. Onların məqsədinin Azərbaycan ərazisinin beynəlxalq hüquqla tanınan hissəsində süni blokada yaratmaq olduğunu düşünməyə hər cür əsas var. Bu, “özünüblokadaya” və “özünüsoyqırımına” sübutu deyilmi, əgər həqiqətən də Xankəndidə “aclıq”dırsa?

- Azərbaycanın sərhədi Azərbaycan Konstitusiyasına və “Dövlət sərhədi haqqında” qanuna uyğun olaraq mühafizə olunur. Heç kim onları ləğv etməyib və heç bir Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi onların fəaliyyətini dayandırmaq və ya ləğv etmək səlahiyyətinə malik deyil. Ermənistan tərəfinə sərhəddən nəzarətsiz keçmək, əhalini deyil, 9 və 10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanata zidd olaraq hələ də Azərbaycan ərazisində qalan qanunsuz silahlı birləşmələrinin qalıqlarını təmin etmək üçün lazımdır.

- Azərbaycan təklif etdi və Şarl Mişelin timsalında Avropa bu təklifi dəstəklədi: alternativ olaraq Bərdə-Ağdam-Xankəndi yolundan istifadə olunsun. Buna cavab olaraq ermənilər orada beton bloklar quraşdıraraq qarşısını kəsdilər, yeri gəlmişkən, Azərbaycanın Laçın yolunda bunu etmədi.

- Heç kim Azərbaycanı 30 ildir ərazilərinin 20 faizini işğal altında saxlayan dövlətdən öz təhlükəsizliyini təmin etmək hüququndan məhrum edə bilməz. Yeri gəlmişkən, bu, həm də 9 və 10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanata uyğun olaraq Azərbaycanın üzərinə düşən vəzifədir. Media və sosial media BQXK-nın Laçın Buraxılış Nəzarət Məntəqəsi vasitəsilə insanların, nəqliyyat vasitələrinin və yüklərin hərəkətini əks etdirən video və açıqlamalarla doludur.