Sosyal medyada paylaşılan bir iddiada araştırmalara göre, Türk dizisi izlemenin IQ seviyesini düşürdüğü iddia edildi.
Literatürde böyle bir araştırma yok
İddianın doğruluğunu araştırmak için akademik veri tabanlarında "Turkish TV series IQ", "Turkish drama cognitive", "Türk dizileri zeka" gibi anahtar kelimelerle yapılan aramalarda literatür taraması yapıyoruz. Literatürde Türk dizileri izlemek ile kişilerin IQ seviyesi arasında bağlantı kuran bilimsel bir araştırma yok.
Literatürdeki çalışmaları incelediğimizde ise araştırmaların genellikle bebeklik ve çocukluk döneminde televizyon izleyerek geçirilen süre ile bilişsel gelişim arasındaki ilişkiye odaklandığını görüyoruz. Örneğin, Takeuchi ve arkadaşlarının 2015’te yayınladığı çalışmada Japonya’da 7–11 yaş arası çocuklarda, günde ne kadar televizyon izledikleri ile beyin yapısı ve zeka puanları arasındaki ilişkiye bakılıyor.
Araştırmanın sonucunda daha çok televizyon izleyen çocukların sözel IQ puanlarının daha düşük olduğu rapor ediliyor. Ama bu çalışma sadece Japon çocuklar, her türden televizyon içeriği ve toplam izleme süresi üzerine. Yani, araştırmada Türk dizileri izleyerek geçirilen süreye dair bir veri yok.
Daisy Fancourt ve Andrew Steptoe’nin 2019’dan bir araştırmasında ise İngiltere’de yaşayan orta ve ileri yaş yetişkinlerin televizyon izleme süreleri ile birlikte yıllara yayılan bilişsel testler inceleniyor. Bu araştırmanın sonucunda televizyon izleme süresi fazla olanlarda özellikle sözel bellek alanında daha hızlı bilişsel gerileme ile ilişki bulunuyor.
Literatürdeki araştırmaların büyük bölümünde nedensellik aile ortamı, sosyoekonomik durum, zaten var olan gelişim sorunları gibi faktörlerden dolayı kesin değil. Ama sonuçlar büyük oranda benzerlik gösteriyor. Yine de hiçbir araştırmada Türk dizileri izlemenin IQ düzeyi üzerindeki etkisi araştırılmıyor.
Yani, Türk dizisi izlemenin IQ düşürdüğü iddiası dayanaksız.
Bulgular
- Akademik veri tabanlarında Türk dizileri izlemek ile IQ seviyesi arasında bağ kuran bir araştırma yok.
- Bilimsel araştırmalar genellikle televizyon izleme süresi ile bilişsel gelişim arasındaki ilişkiyi inceliyor.
- Literatürdeki bir araştırma, çocuklarda çok fazla televizyon izleme ile düşük sözel IQ arasında ilişki buluyor.
