"Azadlıg gazetesi” Facebook sayfası "Azerbaycan dehşetleri Türkiye basınında dile getirildi" başlıklı bir video paylaştı. Azerbaycan hakkında her şeyi olumsuz gören Ali Kerimli ve yöneticisi olduğu Facebook sayfası, her zamanki gibi Azerbaycan karşıtı faaliyetlerinin bir parçası olarak bu videoyu paylaşma fırsatını değerlendirdi. Böylece gerçek niyetlerini bir kez daha ortaya koymuş oldular.
Faktyoxla (Teyit Laboratuvarı) Azerbaycan hakkında taraflı bilgiler paylaşan bu videoyu tüm boyutlarıyla araştırdı.
Öncelikle, "Azadlıg gazetesi” Facebook sayfasının söz konusu video için "Azerbaycan dehşetleri Türkiye basınında dile getirildi" başlığını kullanmalarının bir sahtekarlık olduğunu belirtelim. Zira, Türk basını diye bahsettikleri kanal, 1.800 izleyicisi olan "Karanlık rota" isimli bir YouTube kanalı.
Kanalın araştırma için bağlı olduğu herhangi bir "facebook", "X" veya "LinkedIN" sayfasını bulmak mümkün olmadı. Fakat kanalın bilgi bölümünü incelediğimizde, kanalın 23 Ağustos 2025 tarihinde açıldığını görüyoruz.
Kanalda yayınlanan videoları izleyip incelemeye başladık ve sonunda bir ipucu bulduk. Şöyle ki, diğer bir kanalda daha bu kanalda yayınlanan, tema ve içerik olarak aynı olan "Küba'nın Karanlık Yüzü: Daha Önce Hiç Duymadığınız Şok Edici Gerçekler! Seyahat Filmi" başlıklı bir videoya rastladık. Bu video, daha önce Azerbaycan hakkında taraflı videolar çekmiş olan Ermeni asıllı youtuber Okan Suvari'nin "Küba'nın Karanlık Yüzü - Hayatta Kalmak İçin Yapıyorlar..." başlıklı videosuyla aynıydı.
Peki, Okan Suvari kim?
Sosyal ve geleneksel medyadan Okan Suvari'nin, Türkiye Cumhuriyeti'nin Aydın ilinde oturduğunu, ülkenin ünlü tatil beldelerinden biri olan Kuşadası'nda doğduğunu tespit ettik. Sosyal medya hesapları üzerinde yaptığımız araştırmada, Okan Suvari'nin aslen Kars'ın Arpaçay ilçesine bağlı Polatköy köyünden olduğunu belirledik. Faktyoxla’-nın Türkçe yayın ekibi bölgede yaşayan ve Arpaçay köylerini yakından tanıyan kişilerle iletişime geçerek kendilerinden eksiksiz ve doğru bilgiler aldı. Bu ailenin, Türkiye'de soyadı kanunu çıktıktan sonra "Süvari" soyadını aldığı ortaya çıktı. Aile, 1925-1930 yılları arasında Ermeniler tarafından başlatılan "Ağrı isyanı"nın ardından Arpaçay ilçesine bağlı Polatköy köyüne gelerek yerleşti.
Güvenilir bir kaynak ayrıca, Ağrı İsyanı'nın organizatörlerinden Zilan Bey'in (asıl adı Ardeşir Muradyan - ed.), Okan Süvari'nin büyük dedelerinden biri olduğunu kaydetti. Süvariler daha sonra önce Kars'a, ardından İstanbul'a ve Ege Bölgesi'ndeki çeşitli şehirlere (İzmir, Aydın vb.) göç etti. Araştırmamız sırasında, Okan Süvari'nin akrabalarının çoğunun Kars şehrini ziyaret ettiklerinde, orada bulunan Tigran Honents Ermeni tapınağını ziyaret ettikleri ve tapınağın önünde çektikleri fotoğrafı sosyal medya hesaplarında paylaşarak profil ve kapak fotoğrafı olarak kullandıkları ortaya çıktı. faktyoxla.az/tr
Okan Suvari'nin maskesini değiştirerek çektiği bu video, başından sonuna kadar sahte, asılsız ve mantıksız cümlelerle ve görüntülerle dolu. Daha önce yaptığı videlarda olduğu gibi, Ermeni kökenli bu kişi hem kanalının reklamını yapıyor hem de Azerbaycan hakkında videolar çekerek Azerbaycan karşıtı propaganda yürütüyor. Aşağıdaki ekran görüntüsüne dikkat edelim. Rusya hakkındaki video yalnızca 907, İran hakkındaki video ise yalnızca 716 kez izlenirken, Azerbaycan hakkındaki videolar (sözde kapak fotoğrafları da ayrı bir tartışma konusu - ed.) sırasıyla 57 bin ve 45 bin kez izlendi.
"Karanlık rota" kanalının Okan Suvari'ye ait olduğunu doğrulayan diğer bilgilere değinelim.
Araştırmamızı sürdürdükçe, "Karanlık Rota" kanalının hazırladığı "Filipinler'deki Mezarlıklarda Yaşayan Çocuklar" videosundaki fikir ve söylemlerin, Okan Süvari'nin "YouTube" kanalındaki aynı adlı videosunda da tekrarlandığını gördük.
Kuzey Kore hakkındaki videolarda ise tam tersini görüyoruz: Okan Suvari'nin 3 yıl önce "YouTube" kanalı için hazırladığı içerik, 3 hafta önce "Karanlık Rota" kanalında yayınlanan videonun içeriğiyle aynı.
Aynı durum, Sırbistan ve Japonya hakkında hazırlanan videolarda da gözlemleniyor.
"Karanlık Rota"da 7.10.2025 tarihinde Ermenistan hakkında da bir video paylaşıldı. İlginçtir ki, videoda 02:26'dan sonra Hocalı soykırımından bahsediliyor.
Ancak bu korkunç olay ve Hocalı'da soykırıma uğrayanlar Ermeniymiş gibi sunuluyor. Videoyu oynatırken bizler öldürülen Azerbaycanlılar hakkında tek bir kelime bile duymuyoruz. Olaydan haberi olmayan bir izleyicinin, Ermenistan hakkındaki bir videoda Hocalı Soykırımı'ndan bahsedildiği halde, kurbanların kimliği hakkında hiçbir bilgi alamaması, tüm ahlaki ve medyanın mesleki değerlerinin ihlali ve dürüst olmayan bir manipülasyondur.
Ayrıca, 04:50'den itibaren Ermeni halkının kadim geçmişinden bahsediliyor. Bu da normaldir, çünkü bu videoları yapay zeka kullanarak hazırlayan Okan Süvari'nin Ermeni kökenli olduğunu daha önce belirtmiştik.
Ayrıca şu video, tamamen sahte metin ve görsellerle hazırlanmıştır. Bu gerçeklerden bazılarına dikkat çekelim.
1. Yapay Zeka ile yapılan video, geleneksel yapay zeka hataları içermekte.
Örneğin, "Granprix" kelimesi yerine "1G PRI" ve "Formula 1 2000 25G Prizi" kelimeleri kullanılmış.
"Yüzde olarak ifade edilmiştir" şeklindeki anlaşılmaz cümle,
"Bakükart" terminaline para yüklemenin piyasalarda fiyat artışı olarak gösterilmesi,
Cihangir Hacıyev'den bahsederken "Jahangir Hacı EV" diye yazılması ve C. Hacıyev'in "1010 yılında tutuklandığı" bilgisi, editör veya yönetici olarak bahsettiğimiz kişinin okuma yazma bilmediğinin bir göstergesi.
2. Videonun başında Bakü'de ahlaksızlığın yaygın olduğunu gösteren blog yazarı, olayları resmen çarpıtıyor.
Kendisinin sunduğu bu kareler, Filarmoni Orkestrası Direktörü Murad Adıgüzelzade'nin (şimdi sanatçının eski eşi) eşi Aysel Teymurzade'nin doğum gününde, Filarmoni Orkestrası Binası’nın avlusundaki bir restoranda çekilmiş. Bu olay o zamanlar medyada ve kamuoyunda ciddi bir hoşnutsuzluğa yol açmıştı. O dönemde restoranın işletmecisinin Harun Reşid Can adında bir Türk iş adamı olduğunu da hatırlatalım.
3. Aynı manipülatif içerik, sahnede 5 kadının dans ettiği ve sahtekarlığa davetiye çıkaran bir şekilde devam etmekte:
Zira, bu kareler, "Eurovision 2021" yarışmasında Azerbaycan temsilcisi olan Efendi'nin alışıldık sahne performansıdır.
4. "Formula 1" ile ilgili görseller açıkça sahtedir
Bu kareler 2022 Monte Carlo Grand Prix'sinde çekildi:
Bu kareler ise Şanghay'daki sıradan bir araba yarışı sırasında çekildi:
5. Okan Süvari sadece dolandırıcılıktan değil, aynı zamanda bir siber suç ürünü olan sahte bir web sitesinin reklamını yapmaktan da cezalandırılabilir. Bu reklamın, hazırlanan videodaki karelerden birinde yer aldığını unutmayalım.
Karede gösterilen web sitesine giriş yaptığınızda
Şöyle bir duyuruyla karşılaşıyorsunuz:
5. Bu videonun amaçlarından biri Azerbaycan'ı karalamak, hakkında yanlış bilgi yaymak, diğeri ise Azerbaycan'a turist akışını engellemek. Okan Süvari bunu farklı yöntemlerle yapıyor. Videonun başında "Formula 1" sırasında turistlerden restoran ve otellerde olması gerekenden fazla ücret alındığını söylüyorsa, sonraki bölümlerde bu amacını gerçekleştirmek için guya Azerbaycan’da korkunç, doğaüstü olayların döndüğünden bahsediyor.
Bu bölümlerde gösterilen karelere dikkat edelim.
Kadının duvara tırmandığı anı sanki Azerbaycan'da gerçekleşmiş gibi gösteren videoyu yayınlayan kanal, şüphesiz ki bu karelerin yapay zeka ürünü olduğunun ve dikkat çekmek için olayın farklı ülkelerde yaşandığı yönünde asılsız iddiaların bulunduğunun farkındadır. Sadece Azerbaycan'a karşı bazı ‘‘gerçekleri’’ "uydurmaları" gerekmekte:
Bu görüntülerin sunumunda da benzer bir durum gözlemliyoruz:
Azerbaycan'da "Allians" adında bir alışveriş merkezi veya su büfesinin altında "Allians" yazan bir market, süpermarket veya iş merkezi bulunmuyor. Yani, görüntüler sahte.
Azerbaycan'da koyunların da donduğunu iddia etmek, dolandırıcılığın en uç noktası.
Doğrulama siteleri, donmuş koyunların ve yoldan geçen bir kızın görünmez bir yaratık tarafından kazadan kurtarıldığı görüntülerinin sahte olduğunu, görsel düzenleme ve montaj programlarıyla yapıldığını ve en önemlisi Azerbaycan'la hiçbir ilgisi olmadığını defalarca yazdı.
Sonuç:
-Bu video, Azerbaycan'a yönelik sürekli devam eden karalama kampanyasının bir parçası;
-Bu "youtube" kanalı, daha önce Azerbaycan'a karşı içerikler üretmiş olan Ermeni asıllı YouTuber Okan Suvari'ye ait;
