Ermenistan ve Ermeniler, her zaman olduğu gibi, zor bir anda, bir zamanlar boyun eğdikleri ve destek bekledikleri devletlere ihanet ettiler. Bu, son iki yüzyılın olaylarıyla doğrulanmakta. Tarih boyunca Osmanlı Devleti’ne, Kaçarlara, Çarlık Rusya'sına, SSCB'ye ihanet ettiler.
Bu sefer akıllarınca kurnazlık yaptıklarını zanneden Ermeniler bir başkasının talihsizliğine, yani ilk fırsatta Rusya'nın vesayetinden çıkıp kendilerini Avrupa'nın kollarına atmak için acele ediyorlar. Yaklaşık bir hafta önce, 9 Mart'ta Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan bazı görüşmeler için Fransa'ya gitti. Bildirildiği gibi, Paris'teki “Hırslar: Ermenistan-Fransa” forumuna katılan Ermenistan Başbakanı ziyaret sırasında, iki ülkeden üst düzey yetkililerin de katılımıyla çeşitli alanlarda ikili işbirliğinin geliştirilmesi ve genişletilmesi konularını görüştü.
Tabii ki, bu ziyaret Rusya tarafında pek te hoş karşılanmadı. Uzmanlar da Rusya’nın bu durumu asla affetmeyeceğini düşünüyorlar.
Faktyoxla Lab. olarak uzmanların Paşinyan’ın Fransa ziyaretiyle ilgili ne düşündüklerini sizler için derledik.
Ermenistan’ın önemli medya kuruluşlarından olan Hraparak gazetesi, Paşinyan’ın Fransa ziyaretiyle ilgili değerlendirmesinde Rusya'nın Ermenistan'ın Rus karşıtı davranışlarından endişe duyduğunu ve Ermeni yetkililerin Avrupa ve ABD ile gizlice flört etmeye devam ettiğine inandığını yazdı.
“Bilgilerimize göre, Rusya Federasyonu'nun güç yapıları, yetkililerin Rus-Ukrayna ihtilafı hakkında ne gibi görüşler ifade ettiğini anlamak için Ermeni medyasını aktif olarak izliyor. Devlet medyasının içeriği de görüntüleniyor.
Gözlem sonucunda, Ermenistan'da Rus karşıtı propagandanın desteklendiğinin ve hükümet yetkililerinin Rus karşıtı görüşler ifade ettiğinin kanıtı olarak Nikol Paşinyan'a sunulan günlük raporlar derlenip Ermeni makamlarına gönderiliyor.
Her durumda, acil önlem alınması ve faillerin cezalandırılması önerilmektedir. Rusya artık Paşinyan'ın ikili oyunlarına müsamaha göstermeye hazır değil ve sadakat ve ittifak kanıtı talep ediyor."( Kaynak)
‘‘Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın Fransa ziyareti, Ermenistan'ın kendi güvenliğini sağlamak için alternatifler arama ihtiyacını yansıtmakta ve bir kez daha hayata geçirmektedir.’’ – Ermeni siyaset bilimci Stepan Grigoryan da ArmInfo'ya benzer bir görüş dile getirdi.
9 Mart'ta Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın, Fransa'ya yaptığı çalışma ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir araya gelmesini değerlendiren Grigoryan şunları söyledi:
"Başbakan'ın Fransa ziyareti ve alternatif güvenlik kaynakları arayışı, Rusya ile Azerbaycan arasındaki Müttefik İlişkiler Bildirgesi'nin Moskova'da yakın zamanda imzalanması ışığında daha fazla önem kazandı. Buradaki mantık basittir. Azerbaycan'ın Ermenistan ve Artsakh'a karşı saldırganlığı, Moskova zaten bu belgeye resmi olarak başvurabilir - zaten Bakü ile olan müttefik ilişkiler ve: bize Azerbaycan ile kendi sorunlarımızı kendi başımıza çözmemizi teklif ediyor."
Grigoryan'a göre Moskova Deklarasyonu, bir başka Azerbaycan saldırısı durumunda Rusya'nın Ermenistan'a askeri destek sağlamasının teorik ihtimaline bile son verdi. Onun görüşüne göre Rusya’nın Ermenistan’a destek verme şansı sıfırdan uzak olan bir senaryo. Bununla birlikte, siyaset bilimciye göre, mevcut, en uygun olmayan devlet dikkate alındığında, Ermenistan, aktif Türk katılımıyla desteklenen Azerbaycan’a karşı kendi etkili savunmasını organize edemiyor.
"Bence bu gerçeğin tanınması, kabul edilmesi ve kendi kendini kandırmaktan vazgeçilmesi gerekiyor. İkincisi, Ermenistan'ın güvenlik alanında alternatif arayışlarını tartışılmaz hale getiriyor. Azerbaycan ve Türkiye ile baş başa başka bir savaş daha var. Ermenistan bundan kurtulmak için benzer, ama alternatif yola daha baş vurabilir. Bu alternatif, Fransa ve ABD ile bir güvenlik anlaşmasının imzalanmasıdır Böyle bir belge, Bakü ve Ankara için hem Ermenistan’a, hem de Karabağ’a yönelik saldırganlık dürtüsünden otomatik olarak caydırıcı bir mekanizma rolü oynayacaktır.( Kaynak)
Rus uzman Mihail Zaharovsa Paşinyan’ın müttefikinden keskin bir şekilde uzaklaştığını düşünüyor. Paris'te ziyarette bulunan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın bu ziyaretinde Ermenistan ve Fransa liderlerinin, katıldıkları ‘‘Özlemler: Ermenistan-Fransa’’ konferansında ikili işbirliğinin gelişmesine yeni bir ivme kazandıracağına olan güvenlerini dile getirmelerine dikkat çeken Zaharov’un konuyu Rusya açısından şöyle değerlendirdi:
“Şimdi Moskova, Ukrayna'daki operasyonla bağlantılı olarak güçlü bir ekonomik ve siyasi abluka ile karşı karşıya. Bu durumda, Rusya'nın, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın alenen kendisini adlandırdığı birkaç müttefikin siyasi desteğine her zamankinden daha fazla ihtiyacı var.
Ancak Moskova için böylesine zor bir anda Paşinyan Fransa'ya resmi bir ziyarette bulunuyor.”
Siyaset bilimci, Paşinyan'ın Moskova'ya davetini hatırladı. "Paşinyan'ın aslında Elysee Sarayı'nda değil, Ukrayna olaylarından önce Vladimir Putin'in Ermenistan Başbakanı'nı kişisel olarak davet ettiği Kremlin'de beklenıyordu. Ama onun Paris’i seçmesi ilginç."
Zakharov'a göre, Paşinyan kendini Putin’den uzaklaştırmaya karar verdi. “Ancak, Ukrayna'daki olaylar ve ardından Moskova'nın uluslararası izolasyonu ve yaptırımların uygulanması, Ermeni liderliğinin planlarını çarpıcı biçimde değiştirdi. Görünüşe göre, bu yıl KGTÖ başkanı Paşinyan, şimdi Rusya ile siyasi ittifakların zamanı olmadığına karar verdi ve müttefikinden keskin bir şekilde uzaklaştı.”( Kaynak)
Konuyla ilgili Faktyoxla Lab’a verdiği özel demecinde Anka Türk Birliği Genel başkanı, araştırmacı yazar Dr.Derya Akdemir Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın Fransa'ya ziyaretiyle ilgili görüşlerini açıklarken Ermenistan’ın Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımlardan dolayı zor durumda olduğunu anladığını ve Rusya'ya ihanet ettiğini söyledi. Fransa'yı ziyaret eden Ermenistan Başbakanı’nın yeni bir efendi arayışı içinde olduğunu dile getiren Akdemir Fransa’nın da bunu bildiğine, aynı zamanda Fransa’nın bölgede yeni bir güç denkleminin oluştuğunun da farkında olduğuna dikkat çekti. Onun sözlerine göre, Paşinyan aynı zamanda Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün geçici başkanı ve Rusya'nın da bunu affedeceği asla düşünülemez: ‘‘Zira, Rusya'nın strateji merkezleri de muhtemelen Ermenistan Başbakanı'nın Fransa'da ''Hırslar: ermenistan-Fransa" forumuna katılımını ve aynı zamanda Erivan'daki süreci de ciddi bir şekilde izliyor, muhtemelen ileriki günlerde bölgede Ermenistanla ilgili bir süreç başlayacaktır.’’
Akdemir Ermenistan'ın Ukrayna'da gelişen olaylar karşısında Batı'nın yaptırımlarıyla karşılaşan Rusya'yı sattığına dikkat çekerek, bu ziyarette ele alınması gereken hususların Ermenistan'ın arka bahçesi olmak durumundan çıkmak istemesi ve bu durumda Fransa'dan yardım beklemesi olduğunu özellikle vurguladı. Araştırmacı yazara göre, aynı zamanda bu desteği karşılığında Nikol Paşinyan muhtemelen Macron'a Fransa'daki Ermeni lobisinin desteğini de sundu: ''Ama Paşinyan'ın anlayamadığı bir husus var: o da II Karabağ Savaşı'nda ve tabii ki, daha öncesinde de kendisine yardım eden en önemli gücü gözardı edecek olursa, onu hiçe sayarsa, Rusya'nın da buna yanıtı Gümrü'deki askeri üssünü kapatmak ve Ermenistan'ı kaderine terk etmek olacaktır. Artık Ermenistan'da bile bunu anlıyorlar. Onlar aynı durumla birkaç kez karşılaştıkları için Paşinyan'ın bu yanlışının kendilerine nelere mal olabileceğinin farkındalar. İlk kez Erivan'da devrim gerçekleştiğinde de Rusya aynı tepkiyi vermişti. Zira, o sırada Paşinyan ‘ın etrafındakilerin hemen hemen hepsi Rusya karşıtıydı ve Rusya'nın güdümünden kurtulmak istiyorlardı. Sonra Paşinyan durumu düzeltmeye karar verdi, ama Rusya'nın güveni artık bitmişti. Ermenilere karşı. Peki, Fransa güveniyor mu Ermenilere?! Tabii ki, hayır! Sadece, Fransa şuan Türkiye'ye ve Azerbaycan'a karşı olan kinini ve nefretini göstermek için Ermenistan'ı kullanıyor. Çünkü Türkiye ve Azerbaycan Fransa'nın bölgesel çıkarlarına ters düşüyorlar.''
Öte yandan, Ermeni siyasi analist, Politik Ekonomi Araştırma Enstitüsü'nden siyasi analist Beniamin Matevosyan, Novosti Ermenistan'a verdiği demeçte Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un neden Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı görmek istediğine değindi.
Matevosyan, Fransa'da bazı kaynaklara göre 750.000 civarında bir Ermeni lobisi olduğunu hatırlatarak, bu nedenle, yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde desteklerini almak için Macron’un, Paşinyan ile alenen el sıkışmak zorunda kaldığına dikkat çekti. Siyaset bilimci, mevcut Ermeni hükümetinin olup bitenlerin tüm anlamını anladığından emin. Ancak buna bağlı çevreler farklı düşünüyor ve bu nedenle Ermenistan ile Fransa arasında daha önce görülmemiş düzeyde bir işbirliği olduğunu ilan ediyor.
Beniamin Matevosyan bunu çok büyük bir tehlike olarak görüyor. Ne de olsa hala Ermenistan-Azerbaycan sınırında ve Karabağ'daki temas hattında ateş ediyorlar. İnsanlar, "Fransa ile stratejik ortaklık ve savunma üzerine" bir anlaşmanın imzalanmasıyla ilgili peri masallarına bağlı değiller.
“Görünüşe göre 44 gün süren savaşta İngiliz ve Amerikan gemilerinin “Ermeni dağlarına” gelmemesinden sonra, topluma Ermeni dağları üzerindeki “Fransız savaşçıları” hakkında yeni bir siyasi mesaj ulaştırılmasına karar verildi.( Kaynak )
Rus siyaset bilimci Sergei Markov, Nikol Paşinyan'ın Rusya ile Batı arasında şiddetli bir çatışmanın ortasında yaptığı ziyaretin Moskova'da şimdiden ciddi şüpheler uyandırdığından emin. Mesele şu ki, her şeyden önce Ermenistan Başbakanı, Batı'ya olan iç arzusunu ve yönelimini gösterdi. Markov'a göre Kremlin, ilk uygun anda Rusya'ya sırtını döneceğini anlayan Paşinyan'a artık güvenmiyor.
"Paşinyan'ın şu anki Paris ziyareti henüz bir ihanet değil, ama bunun için şimdiden bir hazırlık. Rusya lideri ve siyasileri, Paşinyan'ın esasen Rusya'nın düşmanı olduğunun çok iyi farkında. Nüfusun çoğunluğunun görüşleri göz önüne alındığında, Ermenistan'ın jeopolitik önemi nedeniyle, Paşinyan Rusya ile dostane ilişkiler kurmak zorunda kalıyor, ancak bunu yapmak zorunda olduğu için yapıyor ama aynı zamanda Batı'ya da göz kırpıyor, oraya nasıl gideceğini düşünüyor, Ermeni toplumunu da yanına almak istiyor."( Kaynak)
Görüldüğü üzere, uzmanlar Ermenistan Başbakanı’nın Fransa’ya gerçekleştirmiş olduğu ziyareti Rusya’ya ihanet olarak algılıyor ve en kısa sürede Ukrayna’da somut sonuçlar aldıktan sonra Putin’in Paşinyan’dan hesap soracağını biliyorlar. Aynı zamanda Rusya’nın artık asla Ermenistan’a güvenmediği konusunda da hemfikirler.