Նոր «Լաչին» հսկիչ անցակետում անվտանգությունն ապահովվել է բարձր մակարդակ։ Օրենքի շրջանակներում սահմանը հատելու խնդիր չկա: Երբ մեր վերահսկողությունից դուրս էր, այս ճանապարհով Ղարաբաղ էին տեղափոխում ապօրինի ապրանքներ՝ զինտեխնիկա, տեխնիկա, զենք, ականներ, զինվորականներ՝ երբեմն ռուս խաղաղապահների ներկայությամբ, երբեմն նույնիսկ նրանց անմիջական մասնակցությամբ։ Նրանք, ովքեր դա արել են, այժմ շատ անհանգստացած են։ Քանի որ հսկիչ անցակետը տեղադրել է ժամանակակից սարքեր, որոնք կհայտնաբերեն զենք և այլ արգելված բեռներ։
Սարքավորումը, որն ամենաշատն է անհանգստացնում անջատողականներին, NCV-M տիպի շարժական սկաներն է, որն աշխատում է բրիտանական «Smiths Detection» ընկերության ռենտգեն ճառագայթով ("X-ray technology")։ Այս առաջադեմ տեխնոլոգիայի վրա հիմնված սարքավորումը բարելավում է անվտանգությունը, նվազեցնում է ժամանակատար ձեռքով ստուգումների քանակը և ապահովում առևտրի ազատ հոսքը 24/7: Համակարգը թույլ է տալիս վերահսկել մեքենաների և բեռնատարների և բեռնարկղերի պարունակությունը մաքսային հսկողության կետերում, տրանսպորտային ենթակառուցվածքների օբյեկտներում: Իր տեխնիկական անձնագրում ներկայացված տեղեկատվության համաձայն՝ HCV-M-ն ունի ժամում մինչև 25 բեռնատար մեքենա զննելու հնարավորություն։
Սարքավորումն ունակ է հայտնաբերելու մաքսանենգ ապրանքների մեծ մասը՝ թմրանյութերից մինչև ծխախոտ, պարկուճներից մինչև զենքեր:
Սարքավորման կառավարման կենտրոնում գտնվող բարդ ծրագրային ապահովման օգնությամբ բոլոր ռենտգենյան պատկերները և հարակից տվյալները փոխանցվում են կենտրոնացված DMS (Տվյալների կառավարման համակարգ) արագ վերլուծության համար: Օպերատորը ստուգում է բեռի տվյալները՝ մաքսային հայտարարագիր, անձը հաստատող փաստաթուղթ, պետհամարանիշ, վարորդական իրավունք և կարճ ժամանակում որոշում կայացնում բեռի անցման մասին։
Երկրորդական ստուգման ընթացքում հայտնաբերված պոտենցիալ կասկածելի նյութերը հետագայում վերլուծվում են SABER 5000 դետեկտորների միջոցով:
Ինչպես տեսնում եք, Ադրբեջանը ականներից մաքրում և վերականգնում է ազատագրված 10000 քառ. կմ. տարածքը, բնակչությանը վերադարձնում հայրենի օջախներ, կառուցում է օդանավակայաններ, ստեղծում նոր զորամասեր և գնում նոր զինատեսակներ։ Այս ամենն անելիս նա թույլ չի տալիս խնայողություններ սահմանի ու անվտանգության հարցերում։ Առաջիկայում ադրբեջանական պետության հիմնական առաջնահերթությունները կլինեն սահմանը, Ղարաբաղը, Զանգեզուրը և անվտանգության խնդիրները։
Հայաստանը, որն ապրում է իր պատմության ամենաստոր փուլը, Ադրբեջանի դեմ դիմադրության զրոյական ներուժ ունի. Եթե Հայաստանը ցանկանում է վերջ տալ իր նվաստացմանը, ապա պետք է անկեղծ և ազնիվ լինի Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ հարաբերություններում, ընդունի իր պարտությունը և ստորագրի խաղաղության պայմանագիր։ Հակառակ դեպքում նրա միակ տարբերակը մարտական գործողությունների վերսկսումն է։ Հայաստանը պատրաստ չէ դրան։ Հետպատերազմյան շրջանում Հայաստանը չկարողացավ ստեղծել ոչ մի նոր զորամաս, ոչ էլ վերականգնել պատերազմական կորուստները։
Ուշագրավն այն է, որ դեպի ծով ելք չունեցող Հայաստանը Գոյչա լճում ստեղծել է 95 հոգանոց ջրային պարեկային ստորաբաժանում՝ գնելով 2 օգտագործված սկուտեր։ Չնայած պարեկապահակային ստորաբաժանման պաշտոնական խնդիրը «որսագողերի դեմ պայքարն է», սակայն, ըստ էության, կարծում եմ, որ Հայաստանի իշխանություններն անհանգստացած են մեր պատմական լճի տեղաշարժով դեպի մեզ։
Ուստի Հայաստանը կա՛մ կշարունակի կորցնել իր այսպես կոչված պետականությունը և կասկածի տակ կդնի իր գոյությունը, կա՛մ խաղաղության պայմանագիր կկնքի Ադրբեջանի պայմաններով։ Եթե Երևանը չդադարեցնի ժամանակը երկարացնելու փորձերը, Բաքվի պայմաններն ավելի ու ավելի են խստանալու։ Կամ՝ Գոյչեի շարժումը դեպի մեզ կարող է էլ ավելի արագանալ...
Ադալաթ Վերդիև, ռազմական փորձագետ