Միջազգային մեղադրանքները և մի շարք փաստեր այն մասին, որ Իրանը Ռուսաստանին տրամադրել է տարբեր տեսակի զենքեր, այդ թվում՝ անօդաչու թռչող սարքեր, կամիկաձե դրոններ, Ուկրաինայի հետ պատերազմում Իրանին կանգնեցրել են նոր պատժամիջոցների սպառնալիքի առաջ։ Կիև քաղաքի վրա վերջին հրթիռային հարձակումներում Ռուսաստանի կողմից իրանական անօդաչու թռչող սարքերի լայնածավալ կիրառման մասին հետախուզական զեկույցները իրավական հիմքեր են ստեղծել պատժամիջոցների համար: Կիև քաղաքի և այլ շրջանների ռմբակոծմանը իրանական ռազմարդյունաբերական համալիրի մասնակցության վերաբերյալ Ուկրաինայի կառավարության ներկայացրած նյութերն էլ ավելի արդիական են դարձրել Իրանի դեմ միջազգային պատժամիջոցների և էմբարգոյի կիրառումը։ (աղբյուր)

Ի՞նչ փաստեր կան Ուկրաինայում իրանական ռազմական զենքի կիրառման մասին

Ուկրաինայի պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել է, որ այդ հարձակումներն իրականացրել են «Շահեդ-136» կամիկաձե անօդաչու թռչող սարքերը, որոնք թողարկվել են Իրանի ինքնաթիռների արտադրության արդյունաբերության ընկերության (HESA) կողմից, և հրապարակվել է անօդաչու թռչող սարքի վնասազերծման կադրերը։

Սոցցանցերում ցուցադրվել են նաև իրանական արտադրության «Գերան-2» (M412 Geran-2) անօդաչու թռչող սարքերի մնացորդները, որոնք վնասազերծվել են Ուկրաինայի տարածքում։

 Ուկրաինայի պաշտպանության նախարարությունը ներկայացրել է նաև մարտերին Իրանի «Մոհաջեր-6» անօդաչու թռչող սարքերի մասնակցության փաստերը։ Ուկրաինայի Զինված ուժերի հրապարակած տեսանյութը ցույց է տալիս, որ անօդաչու սարքը բավականին մեծ ֆիզիկական չափսեր ունի։

Ուկրաինայի Ռազմական հետախուզության ծառայության ղեկավար Կիրիլո Բուդանովն ասել է, որ Մոսկվան ավելի շատ պատվիրել է այն բանից հետո, երբ Իրանը Ռուսաստան է մատակարարել 1750 անօդաչու թռչող սարքերի առաջին խմբաքանակը։ Միայն անցած շաբաթվա ընթացքում իրանական արտադրության ավելի քան 100 կամիկաձե անօդաչու թռչող սարքեր հարվածներ են հասցրել էլեկտրակայաններին, կոյուղու մաքրման կայաններին, բնակելի շենքերին, կամուրջներին և այլ թիրախներին: աղբյուր

Ուկրաինայի պաշտպանության նախարարությունը և անվտանգության մարմինները հայտնում են, որ ռուսական ռազմական ուժերի զինանոցում ընդգրկված են իրանական արտադրության «Շահեդ-136», «Մոհաջեր-6», «Գերան-2» (M412 «Գերան-2»), «Ֆաթեհ-110» և «Zolfaghar» (Զոլֆաղար) հրթիռներ:

Արտասահմանյան ԶԼՄ-ները, այդ թվում՝ «Washington Post» ազդեցիկ հրատարակությունը, հրապարակել են նյութեր, որոնք արտացոլում են Իրանից Ռուսաստանին սպառազինության տրամադրումը։ Վկայակոչելով կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյային՝ թերթը նշում է, որ Թեհրանից սպառազինությունների աճը օգնում է փոխհատուցել ռուսական սպառազինության կտրուկ կորուստները և համալրել Մոսկվայի բանակի համար ճշգրիտ կառավարվող զինամթերքի պակասող պաշարը: Այդ նպատակով նախատեսվում է անօդաչու թռչող սարքերի հետ միասին Իրանից Ռուսաստան մատակարարել «Ֆաթեհ-110» և «Զուլֆգար» հրթիռների նոր խմբաքանակ։ աղբյուր

Եվրամիության բարձրաստիճան պաշտոնյաները հայտնաբերել են իրանական անօդաչու թռչող սարքեր, «Շահեդ» շարքը և «Մոհաջեր-6»-ը, որոնք Թեհրանի կողմից օգոստոսին մատակարարվել է Ռուսաստան։ Երկու տեսակների մնացորդները հայտնաբերվել, վերլուծվել և լուսանկարվել են ուկրաինական ուժերի կողմից վերջին շաբաթներին:

Ռուսաստանի պաշտոնական ռազմական կառույցները նույնպես խոստովանել են, որ իրանական կամիկաձե դրոններ է օգտագործել Ուկրաինայի հետ պատերազմում։ Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության նախարարությանը կից հասարակական խորհրդի անդամ, Ռուսաստանի ռազմավարության և տեխնոլոգիաների վերլուծության կենտրոնի տնօրեն Ռուսլան Պուխովը հաստատել է փաստը։ Իր հեռուստահարցազրույցի ժամանակ նա մոռացել է անջատել խոսափողը ուղիղ եթերի ժամանակ և ասել, որ զրույցի ընթացքում մարտերում օգտագործվել են ԱԹՍ-ները։

Այս բոլոր անհերքելի փաստերից հետո Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին պաշտպանության և արտաքին գործերի նախարարություններին հանձնարարել է քայլեր ձեռնարկել միջազգային իրավունքին համապատասխան և համապատասխան միջոցներ ձեռնարկել Իրանի դեմ՝ հիմնվելով Ռուսաստանին իրանական արտադրության զենք մատակարարելու վերաբերյալ ձեռք բերված ապացույցների վրա։ Ըստ այդ հանձնարարականի՝ սեպտեմբերի 23-ին Ուկրաինայում Իրանի Իսլամական Հանրապետության գործերի ժամանակավոր հավատարմատար Մանուչոհր Մորադին կանչվել է Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարարություն (ԱԳՆ)՝ Ռուսաստանին անօդաչու սարքեր մատակարարելու հետ կապված և զրկվել է դեսպանի հավատարմագրումից։

Խնդրին բուռն արձագանքել են նաև ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը և Եվրամիությունը։ Պետքարտուղարության խոսնակ Վեդանտ Պատելը հայտարարել է, որ Մեծ Բրիտանիան և Ֆրանսիան նույնպես Իրանի կողմից Ռուսաստանին անօդաչու թռչող սարքերի մատակարարումը դիտարկում են որպես ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի 2231 բանաձևի խախտում։ Իրանը հակադրվում է Արևմուտքի պատժամիջոցներին՝ ռուս-ուկրաինական պատերազմի ժամանակ անօդաչու սարքեր և հրթիռներ մատակարարելով ռուսներին: Այդ իսկ պատճառով գերատեսչությունը հանդես է եկել Իրանի դեմ պատժամիջոցների ընդլայնման նախաձեռնությամբ։

Եվրամիության արտաքին քաղաքականության պատասխանատու Ժոզեպ Բորելը նույնպես հայտարարել է Իրանի դեմ պատժամիջոցների հաջորդ փաթեթի մասին՝ հայտարարելով, որ իրենք «շահեդ-136» անօդաչու թռչող սարքերի վերաբերյալ «կոնկրետ ապացույցներ» են ձեռք բերել։

Այսպիսով, ԱՄՆ-ն և Եվրամիությունը վերջնականացրել են Իրանի դեմ պատժամիջոցների նոր փաթեթի վերաբերյալ իրենց համատեղ որոշումը, և փաստաթուղթը քննարկվում է ԱՄՆ գանձապետարանի արտաքին ակտիվների վերահսկման գրասենյակի (OFAC) և Պետքարտուղարության կողմից։ աղբյուր

Ի դեպ, օրեր առաջ իրանական մի քանի ընկերություններ, որոնք զբաղվում են նավթի և նավթաքիմիական ապրանքների վաճառքով և փոխադրմամբ, կասկածելի բեռնափոխադրումների մեջ մեղադրվեցին և պատժվեցին ԱՄՆ գանձապետարանի արտաքին ակտիվների վերահսկողության գրասենյակի կողմից։ OFAC-ը պատժամիջոցներ է կիրառել միջազգային ընկերությունների ցանցի նկատմամբ, որոնք զբաղվում են իրանական նավթի և նավթաքիմիական ապրանքների վաճառքով Հարավային և Արևելյան Ասիայում: Պատժամիջոցների փաթեթը ներառում է ԱՄԷ-ին, Հոնկոնգին և Հնդկաստանին պատկանող իրանական բրոքերային ընկերությունների անունները, որոնք անօրինական ճանապարհով իրականացնում են իրանական նավթի և նավթաքիմիական ապրանքների ֆինանսական փոխանցումներ և փոխադրումներ և օգտագործում են տարբեր «հեշտ միջոցներ» պատժամիջոցներից խուսափելու համար։ Նրանց թվում է «Triliance Petrochemical Co. Ltd», «Persian Gulf Petrochemical Industry Co», «Zhonggu Storage and Transportation Co. Ltd», «WS Shipping Co. Ltd., Kimiya Pars Co., Tibalaji Petrochem Private Limited, Sierra Vista Trading Limited, Clara Shipping LLC: աղբյուր

ԱՄՆ-ի հետ մեկտեղ Եվրամիությունը (ԵՄ) նույն բնույթի նոր պատժամիջոցներ է սահմանել Իրանի դեմ։ Շվեդիայի արտաքին գործերի նախարար Անն Լինդը, ով հայտարարություն է արել պատժամիջոցների մասին, ասել է, որ ԵՄ-ն դիմել է ներկայիս քայլին՝ օգտագործելով բողոքի իր իրավունքը և նոր նպատակային պատժամիջոցներ է ընդունել Իրանի կողմից մարդու իրավունքների լուրջ խախտումների համար պատասխանատու անձանց և հաստատությունների դեմ։

Սրանք դեռ մեղմ պատժամիջոցներ են։ Ակնկալվում է, որ Իրանը կենթարկվի ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի ամենախիստ պատժամիջոցներին, եթե շարունակի հրթիռներ և զենիթային հրթիռներ մատակարարել։

Այս ամենի ֆոնին մեկ այլ պատկեր է ի հայտ գալիս՝ Իրանի դեմ նոր պատժամիջոցները կարող են ուղղակիորեն ընդգրկել նաև Հայաստանը։ Երևանը վերջին օրերին ակտիվորեն խաղում է Իրանի խաղերը։

Իրանի ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահյանը Երևանում իր գործընկեր Արարատ Միրզոյանի հետ հանդիպումից հետո ճեպազրույցում ասել է, որ Իրանը չի ընդունի որևէ աշխարհաքաղաքական փոփոխություն տարածաշրջանի «պատմական սահմաններում» և թույլ չի տա հատել «կարմիր գծերը»։ Ասելով, որ «բոլոր քայլերն անելու ենք» Հայաստանի պաշտպանության համար, նախարարը չբացառեց ռազմական աջակցությունը։ աղբյուր

Փաստն այն է, որ Իրանը ներկայումս ներգրավված է ռուս-ուկրաինական պատերազմի մեջ և ռմբակոծում է ուկրաինական քաղաքները։ ԱՄՆ-ը և ԵՄ-ն դա համարել են ակնհայտ արտաքին միջամտություն և սեղանին դրել են Թեհրանի դեմ հետագա պատժամիջոցները։ Իրանը նման իրավիճակում դուռ է բացում Հայաստանի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցության համար և հայտարարում է հայկական բանակին զենիթահրթիռային համալիրներ և հրթիռներ տրամադրելու մտադրության մասին։ Իրանի գերագույն հոգեւոր առաջնորդ այաթոլլահ Խամենեիի ավագ ռազմական օգնական, գեներալ-մայոր Յահյա Ռահիմ Սաֆավին խոստովանել է, որ Իրանը կբավարարի Հայաստանի խնդրանքը՝ անօդաչու սարքեր գնելու վերաբերյալ։ Այսինքն՝ Գերագույն հոգևոր առաջնորդի մակարդակով Հայաստանի զինման նախապատրաստական ​​աշխատանքներ են տարվում։

Սակայն Իրանն ու Հայաստանը մոռանում են, որ վերոնշյալ զենքերը դիտարկվել են ՄԱԿ-ի և ՆԱՏՕ-ի մակարդակով, և Իրանը, որը ենթարկվել է ծանր պատժամիջոցների այդ զինտեխնիկայի մատակարարման համար և, հավանաբար, կպատժվի ավելի ցնցող նոր պատժամիջոցներով առաջիկա ամիսներին, այս քայլերի դիմաց կրակի մեջ է գցում իր մերձավոր գործընկեր Հայաստանին։ Արևմուտքը չի պատրաստվում ներել Իրանին, որը հատել է «կարմիր գիծը», ինչպես նաև նրա զենքի առևտրի գործընկեր հանդիսացող ընկերներին։