Հայաստանի տնտեսությունը հիմնականում օտար երկրների օգնության կարիքն ունի։ Նրա բյուջեն բաղկացած է խնամատար երկրների ֆինանսական օգնությունից, նվիրատվություններից, հարկերից և միջազգային դոնորների դրամաշնորհներից: Ինչպես ակնհայտ է, Հայաստանի տնտեսությունը շատ առումներով կախված է Ռուսաստանից։ Այս երկրի պաշտոնյաները և հայ էթնիկ խմբի հայտնի ներկայացուցիչներ ամեն տարի մարաթոններ և բարեգործական միջոցառումներ են անցկացնում՝ նվիրատվություններ հավաքելու ԱՄՆ-ում, եվրոպական երկրներում, հատկապես Ֆրանսիայում։ Օրինակ՝ անցյալ տարի անցկացված 24-րդ հեռուստամարաթոնին հավաքվել է 12 մլն 351 հազար դոլարի նվիրատվություն։ Նշվում է, որ այդ միջոցները կուղղվեն Հայաստանում սոցիալական խնդիրներին։

Ուստի ծիծաղելի է թվում, որ Հայաստանի իշխանությունները, որոնք փորձում են իրենց սոցիալական խնդիրները լուծել օտարերկրյա նվիրատվությունների հաշվին, խոսում են սպառազինության մասին։ Սակայն Հայաստանի քաղաքացիները սոցիալական խնդիրների պատճառով զինվորական ծառայությունից խուսափելու համար լքում են երկիրը։ Ստացվում է, որ պաշտոնական Երևանը ցանկանում է վերոնշյալ ուղղությամբ հավաքագրված ֆինանսական միջոցները ծախսել սպառազինության վրա։

Ի դեպ, 2021 թվականին Հայաստանի պաշտպանության նախկին նախարար Արշակ Կարապետյանը հայտարարել էր, որ Ռուսաստանի հետ բանակցություններ են վարում АК-12 ինքնաձիգ, «Ֆորպոստ» գրոհային և հետախուզական անօդաչու թռչող սարքեր գնելու շուրջ։ Նա նաև նշել է, որ Մոսկվան պաշտոնապես 100 մլն դոլարի վարկ է հատկացրել Երևանին՝ հայկական բանակում իրականացվող բարեփոխումներին աջակցության շրջանակում։ Վերջին օրերին լուրեր են տարածվել, որ Հնդկաստանը Հայաստանին վաճառել է 270 մլն դոլարի զենք, հրթիռներ, ռազմական տեխնիկա։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծել է, որ մի շարք պետություններ, այդ թվում՝ իրենց դաշնակիցները, հրաժարվել են իրենց 100 միլիոն դոլարի զենք և տեխնիկա մատակարարել։

Փաշինյանն ասում է, որ Ադրբեջանը կանխում է Հայաստանին զենք վաճառելը: Սակայն փաստն այն է, որ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը ձերբակալվել է 2021 թվականի սեպտեմբերի 30-ին՝ զինամթերք գնելու ժամանակ չարաշահումների մեղադրանքով։ Այս գործով նշված են նաև ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի նախկին պետ Արտակ Դավթյանը, ԳՇ պետի նախկին տեղակալ Ստեփան Գալստյանը, ՊՆ ավիացիայի վարչության նախկին պետ Ավետիք Մուրադյանը և սպառազինությունների մատակարարման ընկերության ղեկավար Դավիթ Գալստյանը։ Հարուցված քրեական գործերը հաստատում են երկրում զենքի մաքսանենգության կամ զենքի միջազգային մաֆիայի հետ կապերի առկայությունը։

Օրինակ՝ 2005 թվականին Արթուր Սոլոմոնյանը և մի խումբ անձինք ձերբակալվել են Միացյալ Նահանգների իրավապահ մարմինների կողմից՝ Երևանից ԱՄՆ մաքսանենգ ճանապարհով ռուսական արտադրության նռնականետեր, «Stinger» հրթիռներ, «AK-47» ինքնաձիգներ և ականներ տեղափոխելու համար։

Սա հաստատում է նաև Նիկոլ Փաշինյանի մերձավորներ համարվող Հայաստանի «Շուշայի հատուկ վաշտ»ի «նախկին հրամանատարներ» Ժիրայր Սեֆիլյանի և Սամվել Բաբայանի անունների հիշատակումը զենքի միջազգային մաքսանենգության մեջ։ Սամվել Բաբայանն առանցքային դեր է ունեցել Վրաստանի տարածքով Իրանին և այլ երկրներին զենք մատակարարելու գործում։ Հայ զինվորականները, պարզվում է, մաքսանենգ ճանապարհով դուրս են բերել երկրի զինված ուժերին տրված զենքերը։ Ադրբեջանն ազատագրելով իր հողերը օկուպացիայից, ապամոնտաժեց նաև զենքի ապօրինի առևտրի այս ցանցը։

Հայաստանում նման իրավիճակների նկատմամբ վերահսկողություն չկա։

Նշենք, որ Իրանի և Հայաստանի պետական ​​սահմանը պաշտպանում են ռուս զինվորականները։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը «CNN Turk» հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում Հայաստանին զենք մատակարարելու մասին ասել է. «Մենք ունենք Ս-300 զենիթային համակարգեր, դրանք գնել ենք Ռուսաստանից... Տարբերությունը միայն այն է, որ մենք գնում ենք դրանք փողով և դրանք շատ թանկ սիստեմներն են։ Իսկ Հայաստանը շատ դեպքերում անվճար է ստանում։ Այսինքն՝ ստանում է որպես նվեր կամ փոխառություն։ Բայց այդ վարկը մնում է թղթի վրա ու չի վերադարձվում»։

Ֆինանսների նախարար Տիգրան Խաչատուրյանը կառավարության նիստում 2023 թվականի պետական ​​բյուջեի նախագիծը ներկայացնելիս ասաց, որ այդ տարվա պետբյուջեում ենթակառուցվածքների, այդ թվում՝ պաշտպանության ծախսերը կավելանան 56 տոկոսով՝ հասնելով 1 միլիարդ 326 միլիոն դոլարի։ Այս թիվը համոզիչ չի թվում։ Կարելի է ենթադրել, որ Հայաստանը ցանկանում է ցույց տալ, որ ֆինանսական միջոցներ է հատկացնում նվեր տալու զենք գնելու համար։ Կամ պայմաններ է ստեղծում ապօրինի զենքի «լվացման» համար, որը մտնելու է երկրի տարածք։

Նրանք, ովքեր աջակցում և օգնում են Հայաստանին զինելու ուղղությամբ, առաջին հերթին վնաս են հասցնում հայ ժողովրդին։ Որովհետեւ այդ զենքը տվողներն իրենց կքաշեն պատերազմի։ Պատերազմը հայերի համար նշանակում է նոր ողբերգություն, կորուստներ և արտագաղթ. Մեր թվարկած փաստերն ու քրեական գործերը որոշում են Հայաստանում սպառազինությունների միջազգային վերահսկողության բարձրացման կարևորությունը։ Քանի որ ավելի վաղ տեղեկություններ կային, որ այս երկրում զենքի մաֆիան անօրինական գործողություններ է կատարել Իրանի հետ։