Հայաստանում երկու նախկին նախագահների, նախարարների և այլ անձանց հիմնական նպատակները զանգվածային հանրահավաքներ կազմակերպելիս երկրի ներքին իրավիճակն էլ ավելի սրելն է, որն առանց այդ էլ անվտանգության լուրջ խնդիրներ ունի։ Նրանք, ովքեր ժամանակին Հայաստանը ճահիճ էին դարձնում, այժմ փորձում են տապալել Պաշինյան ու նորից զավթել իշխանությունը։
Քոչարյան-Սարգսյան խմբակցությունն այս հանրահավաքներում կրկին սուտ խոստումներ է տալիս հայ ժողովրդին՝ պնդելով, որ եթե Պաշինյան հեռանա, Հայաստանը կկարողանա խուսափել պարտությունից։ Սակայն Հայաստանի այս իրավիճակում հայտնվելու ամենամեծ պատասխանատվությունը պատկանում է «ղարաբաղյան կլանին»՝ Քոչարյանին, Սարգսյանին, Օհանյանին, Կարապետյանին և այլոց։
Հայաստանում նորմալ իշխանափոխությունը հազվադեպ երևույթ է: Լավ հիշում ենք, որ 1998-ին, զանգվածային անհնազանդություն կազմակերպելով, Ռոբերտ Քոչարյանին հաջողվեց Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հրաժարականը ղարաբաղցի զինվորականների և հրամանատարների, հատկապես Սամվել Կարապետյանի և Սեյրան Օհանյանի աջակցությամբ։ Այսօր Հայաստանում տեղի ունեցող գործընթացները և իշխանության յուրացման սցենարը շատ չեն տարբերվում այն ժամանակներից։ Նորից սուտ խոստումներ, էլի Քոչարյան, էլի Կարապետյան ու Օհանյան, ովքեր աջաակցում էին նրան, էլի «Ղարաբաղ քարտ»…
Չնայած կրած ծանր պարտությանը և բազմաթիվ զոհերին, Հայաստանի վերջին խորհրդարանական ընտրություններում հայ ժողովուրդը չաջակցեց Քոչարյան-Սարգսյան ոճրագործ թիմին։ Որովհետև ավելի քան 20 տարի ժողովուրդը քաջատեղյակ էր այս խմբի գողին, ավազակին ու արյունարբու կերպարին։ Հիմա էլ հայերը տառապում են այս ռեժիմի կառավարման դառը հետևանքներից։
Ներկայումս Քոչարյան-Սարգսյան կլանը փորձում է սրել իրավիճակը Ղարաբաղում՝ հին սցենարը կրկնելու համար։ Այդ նպատակով Սամվել Կարապետյանի և Սեյրան Օհանյանի մերձավոր նախկին զինծառայողների ակտիվացում է տեղի ունենում։ Հնարավոր են Արայիկ Հարությունյանին պաշտոնանկ անելու, նույնիսկ ֆիզիկապես վերացնելու փորձեր։ Այսինքն՝ Քոչարյանի թիմը կարող է վերսկսել իր գործունեությունը Ղարաբաղում՝ Հայաստանում իշխանությունը զավթելու համար։
Այս նպատակներին հասնելու համար Քոչարյանի թիմը փորձում է օգտագործել Խանքենդիում առանցքային կողմնակից, Փաշինյանի իշխանության դեմ իր ակտիվությամբ հայտնի գեներալ Սամվել Կարապետյանին։ Սամվելի կամակատարները կարծես թե ավելի ակտիվ են նաև Ղարաբաղում: Նախօրեին Խանքենդիի կենտրոնում գեներալի կողմից 4 երիտասարդների վրա կրակելը լարվածությունը մեծացնելու նախնական ազդակ կարելի է համարել։ Դեպքից հետո գեներալի ձերբակալությունը չի հուշում, որ լարվածությունը կթուլանա։
Իսկ ո՞վ է գեներալ Սամվել Կարապետյանը: Այս հարցի պատասխանը գտնելու համար պետք է հետաքննենք Խանքենդիի սպանությունը և 14 տարի առաջ մարտի 1-ի դեպքերը։ Միայն դրանից հետո կարող ենք հստակ տեսնել, թե ով է գեներալ-մայոր Սամվել Կարապետյանը։
Գեներալ Կարապետյանի անցյալը հարուստ է մութ գործունեությամբ: Նրա մտերիմները, նույնիսկ որոշ բարեկամները, գտնվում են քրեական աշխարհում։
Շատերին է հետաքրքրում նաև, թե ինչու է գեներալ-մայոր Սամվել Կարապետյանը վերցրել Օգանով ազգանունը, իսկ հետո՝ Օգանովսկի։ Ինչո՞ւ պետք է նույն մարդը անընդհատ փոխի իր ազգանունը։
Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ Սամվել Կարապետյանը նախ փոխել է ազգանունը՝ խուսափելով պատասխանատվությունից 1990-ականներին Ադրբեջանի դեմ իրագործած արյունալի իրադարձությունների համար և օգտագործել մոր օրիորդական ազգանունը՝ Օգանով։ ԽՍՀՄ-ում հայտնի քրեական հեղինակություն Ռուդոլֆ Օգանովը Սամվելի հորեղբայրն է։ Բանտարկյալներն ու հանցագործ աշխարհը Ռուդոլֆին ճանաչում էին որպես «Ռուդիկ»։
Ավելի ուշ Սամվելը կրկին փոխել է ազգանունը. Այս անգամ նա փորձել է ներկայանալ որպես «թուրքերի դեմ հայ-ռուսական պատմական դաշինքի» մաս՝ ընդունելով հայկական արմատներ չունեցող, բայց հայերի հետ շատ հարազատ ռուս գեներալ Պյոտր Օգանովսկու ազգանունը։ Ինչպես գիտենք, Օգանովսկին ղեկավարել է Կովկասյան բանակային կորպուսը, որը Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ կռվել է թուրքերի դեմ Կովկասում և Արևմտյան Զանգազուրում։
Ազգանունը երեք անգամ փոխած Սամվել Կարապետյանը 1992-2000 թվականներին եղել է անջատողական ռեժիմի Խանքենդիում գտննվող կենտրոնական պաշտպանական շրջանի հրամանատարը։ 1993-ի մարտին վիրավորվել է նախ Քալբաջարի շրջանում, ապա Հորադիզի մոտ տեղի ունեցած բախման ժամանակ։ Քոչարյանի եւ Սարգսյանի հետ մտերմության շնորհիվ գեներալ Կարապետյանն արժանացել է օկուպանտների սահմանած բոլոր պարգեւներին, պատվավոր կոչումներին, շքանշաններին ու մեդալներին։ Երբեմն, երբ նոր շքանշաններ ու շքանշաններ էին սահմանվում, պարգևատրումը սկսվում էր Ս. Կարապետյանից։ 2000 թվականից հետո Սամվել Կարապետյանը, չնայած իր հանցագործություններին, նշանակվել է տարբեր բարձրագույն զինվորական պաշտոններում Ղարաբաղի անջատողական կազմակերպությունում։
Կարապետյանը 2008-ի ընտրություններում եղել է Քոչարյանի ակտիվ կողմնակիցը։ Մարտի 1-ի բողոքի ակցիաները ճնշելու համար Կարապետյանը ստեղծել է առնվազն 20 ենթականերից բաղկացած հատուկ խումբ և նրանց տեղավորել Մարշալ Բաղրամյան պողոտայի նախագահական նստավայրի նկուղում։ Հետագայում քննիչները եզրակացրեցին, որ մարտի 1-ին և 2-ին ցուցարարների վրա կրակ բացողը Կարապետյանի խումբն էր։ Քրեական գործը դեռ ավարտված չէ։
Ընտրություններում Փաշինյանի առաջին հաղթանակից հինգ ամիս անց Կարապետյանը հրաժարական տվեց այսպես կոչված կազմակերպության «փոխնախարարի» պաշտոնից։ Ներկայումս նա ղեկավարում է Խանքենդիում «Փրկվածների միությունը» և ֆուտբոլի ֆեդերացիան:
Ս.Կարապետյանը, Քոչարյան-Սարգսյանը և մյուսները, ովքեր 1988 թվականից ակտիվ էին Ադրբեջանում ահաբեկչական քաղաքականության մեջ և հայտնի են մեր գերիների ու պատանդների նկատմամբ իրենց առանձնահատուկ դաժանությամբ, պետք է հրաժարվեն Ադրբեջանում, այդ թվում՝ Խանքենդիում իրավիճակը սրելու մտադրությունից։ 90-ականների սկզբը չէ։ Ադրբեջանական բանակն այն տարիների բանակը չէ: Եթե հայ ռևանշիստները փորձեն սրել իրավիճակը Ադրբեջանի ցանկացած հատվածում, այդ թվում՝ Խանքենդիում, ապա ադրբեջանական բանակը ամենադաժան և անմիջական ձևով կկանխի թշնամու ցանկացած փորձ։ Ինչպես միշտ, այս անգամ էլ Հայաստանը ստիպված է լինելու դիմանալ պատերազմի ժամանակ Ղարաբաղից անհետացած փախած գեներալների ու նախկին նախագահների կամայականությունների դառը հետևանքներին։
Հայաստանը ռազմական հավասարակշռության առումով այնքան հետ է մնում Ադրբեջանից, որ ոչ ոք չի համեմատում նրանք։ Հակամարտությունը վերսկսելու մտադրությունը կարող է Երևանը բերել ավելի լուրջ խնդիրների։ Եթե հայ ժողովուրդը չարձագանքի անցյալ տարվա մայիսի 12-ի Քալբաջարի, նոյեմբերի 16-ի Գարագոլում, այս տարվա մարտի 29-ին Ֆարուխի ուղղությամբ տեղի ունեցած իրադարձություններից ճիշտ եզրակացություններ չարած ռևանշիստներին, Ադրբեջաի զինվորը ստիպված կլինի խոսել: «Ադրբեջանի համար հակամարտությունն ավարտված է» հայտարարությամբ Ադրբեջանն խոստացել է առաջին անգամ կրակ չբացել, սակայն դա սխալ է գնահատվել, քանի որ Հայաստանում սադրանքների տեղափոխումը Խանքենդի կարող է անպատասխան մնալ։ Ցանկացած սադրանքի միանշանակ համարժեք պատասխան է տրվելու:
Քոչարյան-Սարգսյան զույգը կարծես թե շատ է ցանկանում ընդունել «երկաթե բռունցքի» հաջորդ հարվածը։ Ադրբեջանցի զինվորը, ինչպես միշտ, պատրաստ է իրավիճակը զարգացնել ցանկացած ուղղությամբ և անհրաժեշտության դեպքում ապահովել Խանքենդիում կարգուկանոնն ու անվտանգությունը։