Վերջին օրերին հայկական ԶԼՄ և հատկապես Telegram ալիքները Ադրբեջանի մետրոյում և ավտոբուսներում Հայաստանի տարածքում գտնվող որոշ տեղանունների ադրբեջանական անուններով տալու մասին տեղեկատվություններ են կիսում:

Անհանգստանող հայ լրագրողների և բլոգերների թվում նաև կա բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինը, ով որոշ ժամանակ բանտում է անցկացրել և հետո ներում ստացել Ադրբեջանում ՝ օրենքը խախտելու համար: Նա տեսանյութ է տարածել իր ֆեյսբուքյան էջում և մեղադրել ադրբեջանական կողմին Հայաստանի նկատմամբ տարածքային պնդումների մեջ: 

Faktyoxla Lab.-ը պարզաբանել է այս հարցը:

Նախ, 2021 թվականի օգոստոսի 16-ին ազատագրված Լաչինի և Քալբեջարի շրջաններ կատարած այցի ընթացքում նախագահ Իլհամ Ալիևը դիմեց երկրի ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչներին և քաղաքացիներին ՝ նշելով, որ ճիշտ է հին Ադրբեջանի հողերը կոչել իրենց անուններով: Նախագահն իր դիմումի մեջ ասել էր, որ հայերի կողմից «Վարդենիս» կոչվող տարածքը իրականում Բասարկեչար է, իսկ «Երասխ» -ի հին անունը՝ Արազդեյեն: Նա առաջարկել էր հետագայում այդ տեղանուններն իրենց իսկական անուններով կոչել:

Նախագահի կոչին միացող Բաքվի տրանսպորտային գործակալությունը էլ սկսել է «Անունները պատմության մեջ» արշավը: Ակցիայի նպատակն է պահել հին ադրբեջանական հողերի պատմական անունները և դրանք փոխանցել սերունդներին: Արշավի շրջանակներում պաստառներ են բաժանվում կանոնավոր երթուղիներով ավտոբուսների վրա, ինչպես նաև «Քյորօկլի» տրանսպորտային փոխանակման կենտրոնի էլեկտրոնային տեղեկատվական վահանակների վրա:

Երկրորդ, հաշվի առնելով, որ Հայաստանը ստեղծվել է հին Ադրբեջանի հողերում, տարօրինակ ոչինչ չկա այն փաստի մեջ, որ այդ տեղանունները ադրբեջաներեն են: Ադրբեջանի հասարակությունը պարզապես փորձում է վերականգնել պատմական արդարությունը `միանալով նախագահի կոչին:

Երրորդ, չպետք է մոռանալ, որ 30 տարի ադրբեջանական հողերը գրաված Հայաստանը փորձել է հայկականացնել այդ տարածքների հնագույն տեղանունները: Մինչ օրս հայերը Լաչինի շրջանն անվանում են «Բերձոր», Քալբեջարը ՝ «Քարվաջար», Աղդամը ՝ «Ակնա», Ֆիզուլին ՝ «Վերանդա», և այս ցանկը կարող է զգալիորեն ընդլայնվել: Անհասկանալի է, որ Հայաստանին, որը 30 տարի օկուպացրել է ադրբեջանական տարածքները և փոխել պատմական հողերի ու տեղանունների անունները, մտահոգում է այս հարցը:

Ի վերջո, չորրորդ ՝ ո՞րն է Երևանի մետրոյի կայարաններից մեկում կախված քարտեզի վրա Ադրբեջանի (Նախչըվան, Ղարաբաղ), Վրաստանի, Իրանի որոշ տարածքների, Արևելյան Անատոլիայի և նույնիսկ Սև ծովի մի մասի որպես «Մեծ Հայաստանի» տարածք ցուցադրելու և տարածելու տրամաբանությունը: Եվ որ ամենակարևորն է ՝ կա՞ տրամաբանական բացատրություն նման մտածելակերպ ունեցող պետության և նրա քաղաքացիների համար, ովքեր մեղադրում են Ադրբեջանին իր հնագույն տարածքներն իրենց անուններով կոչելու մեջ:

Կամ նայեք այս լուսանկարին, որը հարևան երկրների տարածքը ներկայացնում է որպես «Մեծ Հայաստան»: Լուսանկարն արվել է 2020 թվականի հոկտեմբերի 6-ին ՝ Ֆրանսիայի Օվերն-Ռոն-Ալպեր շրջանի հայկական սփյուռքի կենտրոններից մեկում: (Լուսանկարը կիսել էր @laurentwauquiez-ը Twitter- ում)